El Bar / Το Μπαρ

Ο Alex de la Inglesia έχει μια συγκεκριμένη στιλιστική ταυτότητα, με την οποία οφείλει να εξοικειωθεί κανείς για να απολαύσει τη δουλειά του. Το κινηματογραφικό σύμπαν του χαρακτηρίζεται από μια πανταχού παρούσα υπερβολή, που ξεκινάει από τις ατάκες, τις ερμηνείες και τη μουσική και φτάνει μέχρι το μοντάζ, τις γωνίες λήψης και τις χρωματικές παλέτες. Τα πάντα μοιάζουν τραβηγμένα σε μια πομπώδη, ηθελημένη κινηματογραφική επιτήδευση, που σκεπάζει ολόκληρο το στόρι με μια ομπρέλα ειρωνείας. Ακόμα και η -ηδονοβλεπτικά- ακραία βία του δεν παίρνει τον εαυτό της στα σοβαρά, ανάγοντας τη θέαση σε μια ανοικονόμητη σκηνοθετική εξτραβαγκάντσα, που δεν ξέρει πότε να χαμηλώσει τους τόνους. Έτσι, όσο κι αν είναι κατανοητό το να απολαμβάνει κανείς το εν λόγω στιλ, άλλο τόσο είναι εύκολο να κουράζεται από αυτό, καθώς φλερτάρει επικίνδυνα με την αισθητική βιντεοκλίπ.

Έτσι κι εδώ, τα πάντα παραμένουν βαρύγδουπα και παραφουσκωμένα, ειρωνικά και κατά έναν απροσδιόριστο τρόπο σχεδόν σατιρικά. Ο μικρόκοσμος του «Μπαρ» προσφέρεται για ουσιώδεις κοινωνικές παραβολές και η ασυγκράτητη σκηνοθεσία προμηνύει απουσία ορίων, κάποιο ενδεχόμενο ξέσπασμα παράνοιας και απρόβλεπτη κατάληξη στην προβληματική του. Δυστυχώς, όμως, ακόμη κι αν κανείς απολαύσει τη στιλιστική άποψη, δεν θα βρει ανταπόκριση στον νοηματικό άξονα του φιλμ. Ο Inglesia μοιάζει διαρκώς να σπρώχνει την ιστορία προς διαφορετικές κατευθύνσεις κοινωνιολογικού προσανατολισμού, χωρίς όμως να κατασταλάζει κάπου συγκεκριμένα, αφήνοντας την υπόνοια σάτιρας κενή και χωρίς αποδέκτη. Το σενάριο χοροπηδάει από υποπλοκή σε υποπλοκή, καταλήγοντας εντέλει στα ασφαλή, χιλιοειδωμένα και προβλέψιμα, με τις προσδοκώμενες εκπλήξεις να μένουν στη φαντασία μας.

Η πρόθεση του Inglesia είναι, πιθανά, να καταδείξει την αλλαγή ή, καλύτερα, το ξεγύμνωμα της ανθρώπινης συμπεριφοράς υπό τη δράση του ενστίκτου επιβίωσης απέναντι στην άμεση απείληση της ζωής του, με άλλα λόγια το πέσιμο της μάσκας της τυπικής ευγένειας. Μα παρόλο που αυτό υπογραμμίζεται εύστοχα μέσω των τελευταίων πλάνων, συνολικά ο Inglesia αδυνατεί να το διατυπώσει σε ένα ολοκληρωμένο, ουσιώδες και αξιοσημείωτο σχόλιο, που να ξεχωρίζει στοιχειωδώς από τις αμέτρητες, καλύτερες εκδοχές του που έχουμε ξαναδεί πολλάκις. Άλλωστε, η πρωταγωνίστρια δεν υπόκειται σε καμία ουσιαστική αλλαγή, παραμένοντας στερεοτυπικά ως το τέλος η «άγια κούκλα πρωταγωνίστρια», αναιρώντας την όλη προβληματική για χάρη της ασφαλούς σεναριακής δομής. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο αν υιοθετούσαμε εξαρχής την οπτική του συγκεκριμένου χαρακτήρα, μα η αφήγηση είναι πάντα τριτοπρόσωπη και ως επί το πλείστον ισόποσα κατανεμημένη μεταξύ των χαρακτήρων. Γι` αυτό και είναι άλλωστε τόσο «προδοτικό» προς τον θεατή που εντέλει το φιλμ παραδίνεται αποστομωτικά άνετα στα πιο ξεπερασμένα κινηματογραφικά στερεότυπα: Η -υπερσεξουαλικοποιημένη- «κούκλα» είναι έξυπνη, ταπεινότατη και ηθικά ακέραια, το χίπστερ ομορφόπαιδο αναγνωρίζει και συγχωρείται για τα λάθη του, ενώ ο τρελός άστεγος αναδεικνύεται στον αιμοδιψή κακό. Όλα αυτά μοιάζουν αόριστα να βρίσκονται εκεί στα πλαίσια κάποιου ειρωνικού, αυτοαναφορικού σχολιασμού, μα το φιλμ ποτέ δεν καταφέρνει να πατήσει σταθερά στα πόδια του και να διατυπώσει με σαφήνεια τις καλλιτεχνικές του φιλοδοξίες.

Βαθμολογία: 1/5