Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015

It follows / Σε ακολουθεί (2014)

Σαν ένα όχι πολύ μακρινό ξαδερφάκι του πρόσφατου «Babadook», το «It Follows» αποδεικνύεται μια ακόμη αξιοπρόσεκτη και σαφέστατα ανώτερη του σωρού ανεξάρτητη ταινία τρόμου, που, χωρίς να είναι αψεγάδιαστη, αποπειράται να αντιμετωπίσει το είδος πολύ πιο ουσιωδώς απ` ό,τι είθισται. Αν και πιο δυσδιάκριτο απ` ό,τι στο «Babadook», υπάρχει κι εδώ ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, όπως υπαινίσσεται ξεκάθαρα το σχετικά εσωστρεφές φινάλε, αλλά και εν γένει η αξιοσημείωτη σκηνοθεσία του David Robert Mitchell.  Ο Αμερικανός σκηνοθέτης τοποθετεί τους ήρωές του σε ένα αναχρονιστικό σύμπαν «μπερδεμένο» κάπου ανάμεσα στη δεκαετία του `80 και στο σήμερα, υιοθετώντας και μια αντίστοιχα υβριδική αισθητική. Η κάμερα στέκεται ακίνητη ή περιστρέφεται σταθερά μέχρι και 360 μοίρες, χρησιμοποιούνται διαρκώς σταδιακές μεταβάσεις μεταξύ πλάνων και μια παλιομοδίτικα απόκοσμη μουσική υπόκρουση, με το τέμπο να είναι αργό και τον τρόμο να μην ακολουθεί μια πορεία κλιμακούμενης κορύφωσης. Σε συνδυασμό με το ότι σημαντικά μεγάλος αριθμός σκηνών λαμβάνει χώρα υπό το φως της ημέρας, το φιλμ απομακρύνεται αισθητά από τη σκοτεινή, αγωνιώδη ατμόσφαιρα της καθιερωμένης ταινίας τρόμου, δημιουργώντας ένα πιο νωχελικό και ελαφρώς «εσωτερικό» ύφος.

Βεβαίως, τα παραπάνω δεν συνεπάγονται απαραίτητα έλλειψη έντασης. Παρά την αδιαφορία του για τη μεθοδική κλιμάκωση του σασπένς, το φιλμ διαθέτει ορισμένες από τις πιο τρομακτικές σκηνές στην πρόσφατη κινηματογραφική μνήμη μας, αληθινά υποδειγματικές στο χτίσιμό τους. Εξάλλου, η βασική ιδέα της ταινίας είναι από μόνη της ευρηματικότατη, δίνοντας την ευκαιρία για ένα πανέξυπνο κινηματογραφικό παιχνίδι με την αίσθηση της απειλής.

Συνήθεις αδυναμίες του είδους, από την άλλη, δεν αποφεύγονται. Είναι φορές που οι χαρακτήρες συμπεριφέρονται ανόητα και μη ρεαλιστικά, αφαιρώντας πειστικότητα από ένα κατά τ` άλλα αρκετά προσγειωμένο στο ρεαλισμό ύφος. Η υλική υπόσταση του μεταφυσικού δαίμονα φαντάζει κάπως αφελής και ανέμπνευστη, ενώ το τέλος ενδεχομένως αφήνει μια αίσθηση ασάφειας ή μη ολοκλήρωσης και θα όφειλε σαφώς να προσφέρει μια δυνατότερη κορύφωση στην ιστορία. Εδώ όμως επανέρχεται το θέμα της εσωτερικότητας και της ουσιώδους βαθύτερης προβληματικής του φιλμ, που το κάνουν να «σηκώνει» (αν όχι να απαιτεί) δεύτερη θέαση. Γιατί αν δεν υπάρχει τελική κορύφωση για τον τρόμο, υπάρχει σίγουρα για την υπαινικτικότητα. Ο David Robert Mitchell προσφέρει πολλά ερεθίσματα μιας υποθάλπουσας αλληγορίας, με πρώτο και κύριο την απεικόνιση του δαίμονα ως ένα… σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Η διαρκής απουσία των γονιών των νεαρών πρωταγωνιστών και η εμφάνισή τους μόνο ως μορφές του δαίμονα, η μεταμόρφωση του τελευταίου σε μια τεραστίων διαστάσεων… περίοδο (;) και άλλες μικρότερες λεπτομέρειες δίνουν μια ενδιαφέρουσα συμβολική διάσταση στο φιλμ, αγγίζοντας εμμέσως μα αποτελεσματικά τα ευαίσθητα θέματα του σεξ, του έρωτα και της ενηλικίωσης.

Αξιοπρόσεκτο σκηνοθετικά και ευρηματικό σε σύλληψη, το χαμηλών τόνων «It Follows» προσφέρει ορισμένες αξιομνημόνευτες σκηνές τρόμου, ακόμα κι αν στο σύνολό του αποστασιοποιείται από την καθιερωμένη δόμηση κλιμακούμενου σασπένς, και υπαινίσσεται μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, ευαίσθητη αλληγορία πίσω από την υπερφυσική απειλή.

Βαθμολογία: 3/5