Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014

La jaula de oro / Κελί από χρυσάφι (2013)


Δύο αγόρια και ένα κορίτσι -μεταμεφιεσμένο σε αγόρι για την ασφάλειά του- επιχειρούν να μεταναστεύσουν από τη Γουατεμάλα στις ΗΠΑ προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών ζωής. Ένας τέταρτος, μοναχικός έφηβος που δεν μιλάει λέξη Ισπανικά τους ακολουθεί στην πορεία τους, διεκδικώντας, με τον τρόπο του, μια θέση στην παρέα τους.

Κάπως έτσι, ξεκινά όχι μόνο μία οδύσσεια επιβίωσης και αναζήτησης κάποιας θολά λυτρωτικής Ιθάκης (σηματοδοτούμενης από τις λυρικές εικόνες χιονιού), αλλά και ένα ταξίδι στην παγκόσμια γλώσσα των ανθρώπινων σχέσεων. Γι’ αυτό και το φιλμ δεν αντλεί την αξία του μονάχα από τη ρεαλιστική αποτύπωση μιας σκληρής, μακρινής για εμάς (;) πραγματικότητας, αλλά, κυρίως, από τη βαθιά ανθρωπιά του και την καθολικότητα με την οποία αντιμετωπίζει την ανθρώπινη επικοινωνία. Δεν καταλαβαίνουμε ποτέ τα ακριβή λόγια του νεαρού Chauk (Rodolfo Dominguez), μα πάντα αντιλαμβανόμαστε πώς αισθάνεται. Και η σχέση του με τα άλλα παιδιά, καλή ή κακή, αναπτύσσεται ανεξαρτήτως οποιασδήποτε διαλογικής επικοινωνίας, εστώ κι αν αυτή επιχειρείται. Γιατί καμία πολιτική συγκυρία και κοινωνική (ή γεωγραφική) θέση δεν μπορεί να διαφοροποιήσει τους ανθρώπους από αυτό που καθένας –ανεξαιρέτως- είναι πάνω απ' όλα: άνθρωπος.

Με αντίστοιχο τρόπο μοιάζει να λειτουργεί, υπό μια έννοια, και η ταινία. Λιγοστός διάλογος και εκτεταμένες σιωπές, ελάχιστη μουσική, ήρεμη, χαμηλόφωνη σκηνοθεσία. Και μια ασυγκράτητη εσωτερική δύναμη που είναι αδύνατον να μη σε παρασύρει. Ο πρωτοεμφανιζόμενος Diego Quemada-Diez, μας πιάνει από το χέρι και μας παίρνει μαζί με τους εκπληκτικούς, παρότι άπειρους πρωταγωνιστές του και τους (πάνω από 600) αληθινούς πρόσφυγες που συμμετείχαν στα γυρίσματα, σε μια απρόβλεπτη διαδορμή σοκαριστικής ειλικρίνειας, μέσα από την απολαυστική ομορφιά των φυσικών τοπίων και την τρομακτική ανθρώπινη "ασχήμια". Παραδίδει ένα ευρηματικό, φρέσκο και αντισυμβατικό δείγμα γραφής που κερδίζει όχι απλώς την προσοχή, αλλά τον θαυμασμό μας. Και μας αφήνει μουδιασμένους και άφωνους, ίσως και δακρυσμένους, ανίκανους να σηκωθούμε από τη θέση μας μέχρι να ολοκληρωθούν οι τίτλοι τέλους. Χτυπημένους από ένα κύμα απροσδόκητης συναισθηματικής ορμής και ωμής αλήθειας.

Βαθμολογία: 4/5